اردوغان کجا دفن خواهد شد؟ خبرنگاران - مجله آیرخ

گروه سیاسی خبرنگاران؛ اندیشکده امریکن اینترپرایز - The American Enterprise که یکی از مهمترین اندیشکده های جهان است، در گزارشی به تاریخ 22 فوریه 2021 با عنوان اردوغان کجا دفن خواهد شد؟ و به قلم مایکل رابین نوشت: طی دو دهه اخیر امور سیاسی ترکیه زیر سلطه رجب طیب اردوغان بوده است. اردوغان بیشترین دوره زمانی حضور در قدرت را از زمان مصطفی کمال پاشا (آتاتورک) داشته است ـ آتاتورک حدود یک قرن پیش کشور ترکیه را پس از فروپاشی امپراتوری سنّی مذهب عثمانی پایه گذاری کرد. اردوغان کاخی ساخته که 58 برابر کاخ سفید است و به مثابه یک سلطان در این محل زندگی می نماید. در واقع ممکن است همین موضوع هدف رئیس جمهور ترکیه باشد. اردوغان محتاج احترام است. ملازمانی را اطراف خودش جمع نموده که مداوم او را می ستایند و کسانی که انتقاد می نمایند را زندانی می نماید. اردوغان ارزش خود را بالاتر از حیات زندگی می داند و معیار واقعی برای سنجیدن نگرش ترک ها به او ظاهراً پس از مرگ عیان خواهد شد.

مرگ اردوغان موضوعی است که به طرز قابل ملاحظه ای مورد بحث مردم ترکیه است. چهارشنبه 24 فوریه / ششم بهمن اردوغان 67 ساله شد. او بدلیل وقایع متعددی که اتفاق افتاده دچار نوعی ترس از به خطر افتادن سلامتی اش (health scares) است ـ اصطلاح health scares به وضعیتی اطلاق می گردد که با ایجاد و یا تشخیص یک بیماری و خطر ابتلاء به آن به وجود می آید. اردوغان در سال 2006 داخل ماشین تشریفات خود به حالت بیهوشی درآمد و درب خودروی حامل او نیز در همین حین قفل شد (10 دقیقه زمان برد تا محافظان بتوانند وارد ماشین شوند و اگر اردوغان به جای بیهوشی براثر کاهش قند خون دچار حمله قلبی می شد، جان خود را از دست می داد). یک دهه پیش، اردوغان به دلیل سرطان روده تحت عمل جراحی نهاده شد. در روز عید فطر سال 2017 به دلیل دیابت از هوش رفت. گفته می گردد بیماری صرع نیز دارد.

نویسنده اندیشکده امریکن اینترپرایز در ادامه به این مضمون نوشت که هر رئیس جمهوری در ساختار دموکراتیک می داند که روز اتمام مسئولیت وی چه روزی است درحالیکه دیکتاتورهایی نظیر رئیس جمهور اردوغان هر روز می تواند آخرین روز کاری آن ها باشد و این امکان نیز وجود دارد که روزهای آخر زندگی وی در تبعید بگذرد.

مایکل رابین در ادامه نوشت: چقدر ممکن است که ترک ها بعد از مرگ اردوغان به آن افتخار نمایند؟ ترکیه اغلب با رهبر خود بعد از مرگ با احترام بیشتری نسبت به دوران حیات آن برخورد می نماید. رابین مدعی است که مصطفی کمال پاشا مورد احترام ترین شخصیت در تاریخ ترکیه است که این کشور را حدود صد سال پیش بنیان گذاشت. آنیت قابیر - the Anıtkabir محل دفن آتاتورک منطقه ای سرسبز در آنکاراست که پیش از رشد انفجاری پایتخت، ساکنان سراسر شهر می توانسنتد آن را همچون یک آکروپولیس نوین (نماد ملی یونان) ببینند.

مرقد آتاتورک ممکن است که بزرگترین آرامگاه در ترکیه باشد، ولی او تنها رهبر ترکیه ای نیست که دارای مقبره است. ارتش ترکیه در سال 1960 عدنان مندرس نخست وزیر وقت را برکنار کرد. مندرس دهه 50 میلادی ترکیه را رهبری می کرد و طی کودتای ارتش در سال 1961 اعدام شد. مندرس در امنیتی ترین زندان ترکیه دفن شد، امّا درنهایت مقامات ترکیه آرامگاهی در استانبول ساختند و پیکر وی را به آنجا منتقل کردند. جلال بایار رئیس جمهور وقت ترکیه در زمان کودتای سال 1960 نیز درحالی به حبس ابد محکوم شد که تنها سه سال از خدمت وی می گذشت. بایار سال 1986 در سن 103 سالگی از جهان رفت. دولت ترکیه یاد او را با ساخت موزه و آرامگاه در شهر بورسا گرامی داشت. سلیمان دمیرل یکی دیگر از مقامات مشهور ترکیه بود که در سال 1965 به قدرت رسید و به مدت شش سال در این کشور حکمرانی کرد. پس از این واقعه نیز سه دوره متوالی به قدرت بازگشت و یکبار دیگر در اوایل 1990 به عنوان رئیس حزب راه راست پا به عرصه سیاست ترکیه گذاشت.

نجم الدین اربکان اوّلین رهبر اسلامگرای ترکیه در قبرستان مرکزافندی (واقع در بخش اروپایی استانبول) تدفین آرام و ساده ای داشت. اردوغان در قامت یک مسلمان پرهیزکار رخ نمایی می نماید، ولی پشت در های بسته از زندگی زاهدانه گریزان است. نظر به اینکه وصیت اربکان یک تشییع جنازه ساده بود، محل اقامت 1000 اتاقه اردوغان نشانه ای است که احتمالاً وی بسیار بیشتر برای خود انتظار خواهد داشت. روحیه انتقامجویی اردوغان ممکن است تمایل وی به احترامات پس از مرگ را احمقانه نشان دهد. اردوغان منفورترین مرد ترکیه است. صدها هزار نفری که او اخراج و زندانی نموده است به این زودی اردوغان را نخواهند بخشید.

همزمان با انقلاب اسلامی در ایران، یادبود های مربوط به رژیم پیشین نابود شد. فقط همین چند وقت اخیر بود که ایرانی ها به صورت اتفاقی بقایای مومیایی رضاشاه پهلوی را پیدا کردند. [دیکتاتوری] که طی سال های 1925-1941 بر ایران حکمرانی می کرد.(صحت و سقم این ادعا تایید نشده و صرفا ادعای نویسنده آمریکایی است) محمدرضا پهلوی، آخرین شاه ایران در دوران تبعید خود در قاهره مصر مدفون شد. عیدی امین دیکتاتور اوگاندا نیز زندگی اشرافی داشت و جزیره موکوسو واقع در دریاچه ویکتوریا (بزرگترین دریاچه قاره آفریقا) را تبدیل به تفرجگاه شخصی کرد. با این حال بالاجبار تبعید شد و اکنون جسد او داخل یک قبر بدون شرح از شخص مدفون در شهر جدّه عربستان سعودی آرام گرفته است. بن علی دیکتاتور تونس نیز در [قبرستان بقیع] مدینه عربستان سعودی دفن شده است. اریش هونکر به عنوان رهبر آلمان شرقی زندگی مجللی داشت ولی الان در قبرستان کوچکی در کشور شیلی آرمیده است.

دوران مسئولیت اردوغان در مقام نخست وزیری و رئیس جمهوری به ترک ها و جهانیان نشان داد که او مردی شنماینده، نحیف و رذل است. اردوغان به شکستن مخالفت ها راضی تر است تا پیروزی در یک مباحثه برسر شایستگی های خود. او در دروان حکمرانی اش نه تنها بسیاری از ترک ها را به ضدیّت و عناد کشاند بلکه خودش را به شخصیتی غیرقابل پذیرش درمیان دولت های منطقه و متحدان سنّتی ترکیه تبدیل کرد.

نویسنده در خاتمه با تعریض به سرنوشت دیکتاتورهایی که خارج از کشور خود دفن شدند، نوشت: اردوغان ممکن است بر این اعتقاد باشد که میراث وی به عنوان آتاتورک دوّم خواهد بود. امّا گذشته از همه این موارد، برای دانش آموزان ترکیه سخت است که به سادگی از مقبره ای در آذربایجان، قطر یا سومالی بازدید به عمل بیاورند!

ترجمه: ایلیا فروزش

انتشار مطالب فوق لزوماً به معنای تایید آن توسط خبرگزاری نیست.