ریشه و فلسفه سیزده بدر چیست؟ - مجله آیرخ

خبرنگاران | سرویس فرهنگ و هنر - سیزدهمین روز از نوروز را سیزده بدر می نامند. این نام از کجا آمده است؟ نحس بودن آن به چه دلیل است؟ چرا مردم با رفتن به طبیعت آن را به در می کنند؟ همه این ها بخشی از سوالاتی است که در ادامه مطلب به پاسخ آن ها خواهیم پرداخت؛ همراه خبرنگاران باشید.

فلسفه سیزده بدر چیست؟

سیزده را همه عالم به در امروز از شهر /من خود آن سیزدهم کز همه عالم به درم

تا به دیوار و درش تازه کنم عهد قدیم /گاهی از کوچه معشوقه خود می گذرم

سیزده بدر و اعتقاد به نحسی آن آنچنان در فرهنگ و رسوم مردمان ایران زمین ریشه دوانیده است که شهریار شاعر پر آوازه کشورمان نیز در وصف آن شعری سروده است. طبیعت گردی، سپردن سبزه عید به آب روان، گره زدن سبزه و... از رسوماتی است که در این روز برای از بین بردن بدیمنی و نامیمونی آن انجام می شود. آیا به راستی عدد 13 نحس است یا خرافه ای بیش نیست؟

نحسی سیزده از کجا ریشه گرفته است؟

در واقع فلسفه عدد 13 به طرز قرار گیری خبرنگاران ها و منظومه خورشیدی بر می شود؛ جمعی از دانشمندان بر این باورند که اجسام خیلی بزرگ (مانند ماه، یا حتی کوه) نوعی فرکانس از خود منتشر می کنند که بر بازده و عملکرد مغز جانوران خصوصاً انسان مستقیماً تأثیر (خوب یا بد) دارد. این مسئله پایه و اساس خیلی از عقاید را ثابت می کند.

تاریخ شناسان در تحلیلی برای سیزدهمین روز فروردین بیان می کنند که اعتقاد به عمر 12 هزار ساله جهان نزد زرتشتیان، تحت تأثیر نجوم بین النهرین است که معتقد بودند هر یک از دوازده اختر که خود به یکی از برج های دوازده گانه حاکم است، هزار سال به جهان حکومت خواهد کرد. بدین روی عمر جهان دوازده هزار سال است و در پایان دوازده هزار سال، آسمان و زمین درهم خواهد شد.

بنابراین اصل اعتقاد به دوازده هزار سال و دوازده ماه سال تأثیر معتقدات بابلی است. پس از دوازده هزار سال، آشفتگی شروعین باز می شود پس جشن های دوازده روز در فروردین شروعسال با سال دوازه ماهه و دوره دوازده هزار ساله عمر جهان مربوط است. انسان آنچه را در این دوازده روز پیش می آمد، سرنوشت سال خود می انگاشت. از پیش از نوروز انواع دانه ها را می کاشتند و هر دانه ای که در طی این دوازده روزه بهتر و بیشتر رشد می کرد آن دانه را برای کاشت آن سال به کار می بردند و گمان داشتند اگر روزهای نوروزی به اندوه بگذرد همه سال به اندوه خواهد گذشت.

در ادامه آمده است 12 روز فروردین نماد همه سال بود و چون پس از 12 هزار سال عمر، آشفتگی نخستین باری دیگر باز می گشت پس در پایان دوازده روز نیز یک روز نشان آشفتگی نهایی و پایان سال را بر خود داشت.

کشته شدن ایرانیان در سیزدهمین روز از بهار

در روایاتی که از دوران پادشاهی خشایارشاه ذکر شده است در روز سیزده فروردین بر اساس توطئه یهودیان و دختری به نام استر نزدیک به 77000 نفر از ایرانیان اصیل و وزیر دانای خشایارشا به نام هامان در آن روز در سراسر کشور کشته شده و از بین رفتند. به همین دلیل ایرانیان این روز را نحس دانسته و از منازل خود خارج می شوند.

آیا سیزده بدر روز شادی است؟

گروهی چنین بیان می دارند که روز سیزده بسیار روز خجسته و مبارکی است. سیزدهم هر ماه شمسی که تیر روز نامیده می شود مربوط به فرشتهً بزرگ و ارجمندی است که تیر نام دارد و در پهلوی آن را تیشتر می گویند. فرشتهً مقدس تیر در کیش مزدیستی مقام بلند و داستان شیرینی دارد. ایرانیان قدیم پس از دوازده روز جشن دریافت و شادی کردن که به یاد دوازده ماه سال است، روز سیزدهم نوروز را که روز فرخنده ایست به باغ و صحرا می رفتند و شادی می کردند و در حقیقت با این ترتیب رسمی بودن دورهً نوروز را به پایان می رسانیدند.

سنت گره زنی در سیزده بدر

بر اساس منابع و کتب پهلوی پسر و دختر دوقلوی کیومرث بودند روز سیزده فروردین برای اولین بار در جهان با هم ازدواج نمودند. در آن زمان چون عقد و نکاحی شناخته شده نبود آن دو به وسیله گره زدن دو شاخه پایهً ازدواج خود را بنا نهادند. این مراسم را بویژه دختران و پسران دم بخت انجام می دادند و امروز هم دختران و پسران برای بستن پیمان زناشویی نیت می کنند و علف گره می زنند. این رسم از زمان کیانیان تقریباً متروک شد ولی در زمان هخامنشیان دوباره شروع شده و تا امروز باقی مانده است.

بیاید از روز طبیعت لذت ببریم

سیزده فروردین روزی است که نوروز را بدرقه کرده تا سالی پر از خوشی جایگزین آن شود. روزی که می توان با رفتن به طبیعت همراه با لذت بردن از آن درس مهربانی و همدلی را به یکدیگر یاد داد. پس با توجه به رسومات نیاکانمان بیایید در این خاطر همدیگر را آزرده نکنیم.

سیزده را می ستایم چون که او روز خداست/ نیست فرقش با دگر ایام، روز سبزه هاست

گر شنیدی نحس باشد، روز شیرین خدای / بر حذر می باش جانا، چونکه فکرت بر خطاست

فرهنگ باریکانی

بیایید با ارسال اس ام اس و پیام تبریک سیزده بدر شیرینی این روز به جا مانده از نیاکانمان را با دیگران به اشتراک گذاریم.