انحراف به چپ دموکراسی در لندن؛ مجلس انگلیس تعلیق شد - مجله آیرخ

برای دیدن بریتانیای کبیر با تور انگلیس همراه باشید.

وقتی در ژوئن 2016، همه پرسی خروج از اتحادیه اروپا در انگلیس به پیروزی رسید، کمتر کسی این تصور را داشت که ماجرای برگزیت به پیچیده ترین چالش چند دهه اخیر برای انگلیسیها تبدیل گردد.

از زمان اجرای همه پرسی برگزیت و ظرف سه سال گذشته، سه دولت مختلف در انگلیس بر سرکار آمدند تا برگزیت اجرایی گردد. اما این درخواست جنجالی نه تنها اجرایی نشد؛ بلکه در تازه ترین چالش به تعلیق مجلس به عنوان نماد قانون گذاری دموکراتیک در این کشور منجر شد.

چرا مجلس انگلیس تعلیق شد؟

بوریس جانسون که کمتر از یک ماه پیش با شعار اجرای بی کم و کاست برگزیت به ساختمان نخست وزیری در خیابان داونینگ لندن راه یافت، دولت پیشین انگلیس به رهبری ترزا می را به اهمال و بی ارادگی برای اجرای برگزیت متهم می نماید و توافق لندن و بروکسل را برای اجرای برگزیت زیر سوال می برد. وی معتقد است که ادامه بعضی معاملات تجاری و مالی با اتحادیه اروپا به صورت بازار آزاد و بدون مرز براساس توافق پیشین، به معنای عدم اجرای برگزیت است. جانسون همچنین براساس همین استدلال در مجلس انگلیس نمایندگان این کشور را به دادن رأی منفی به توافق لندن-بروکسل ترغیب کرد تا از اجرای برگزیت در موعد مقرر که قرار بود پنج ماه پیش باشد، جلوگیری کند و همین بن بست در دولت پیشین نیز در نهایت به سقوط دولت ترزا می انجامید.

جانسون اکنون برخلاف رویکرد بینابینی دولت پیشین، هیچ ابایی ندارد از اینکه به صراحت اعلام کند چه با توافق و چه بدون توافق در ماه اکتبر- یعنی کمتر از دو ماه دیگر- از اتحادیه اروپا خارج خواهد شد، اما شمار مخالفان این تصمیم جنجالی جانسون در مجلس کم نیست و بسیاری از نمایندگان مجلس انگلیس به دلیل نگرانی از اقدام احتمالی و ناگهانی نخست وزیر در خروج بدون توافق از اروپا، تصویب طرح الزام دولت به توافق را طی چند روز گذشته برای جلوگیری از خروج بی توافق از اتحادیه اروپا دنبال نموده اند.

با این حال نخست وزیر انگلیس در اقدامی پیش دستانه درخواست تعلیق مجلس را به ملکه این کشور ارائه داد و در نهایت ملکه نیز که قدرت عدم تائید و یا رد توصیه نخست وزیر را ندارد، با تائید درخواست جانسون عملاً تعلیق مجلس این کشور از حدود دو هفته دیگر و برای مدت یک ماه را تائید کرد.

حال در این شرایط انگلیسی ها با مقطعی استثنایی روبرو هستند و مجلس به درخواست نخست وزیر قرار است تعلیق گردد. در مدت زمان یک ماهه تعلیق مجلس، نخست وزیر این فرصت را خواهد داشت تا هرگونه که خود می خواهد در زمان موردنظرش توافق برگزیت را بدون نگرانی از جنجال ها و یا مخالفت های نمایندگان مجلس به پیش ببرد و همزمان نمایندگان منتخب را روانه تعطیلی اجباری سازد.

اقتدارگرایی شرقی در ساختمان نخست وزیری لندن

برای انگلیس که ماه هاست با موضوع برگزیت دست و پنجه نرم می نماید، بن بست در اجرای آن نه تنها رفع نشد که حال با چالش تعطیلی اجباری مجلس هم روبرو شده است. برای بسیاری از ناظران مسائل سیاسی، تعطیلی اجباری مجلس در انگلیس یادآور خط مشی حاکمان اقتدارگرای شرقی است که هرگاه مجلس نمایندگان بر وفق مرادشان نبود، آن را منحل و یا به تعطیلی اجباری می فرستادند و حال در کشوری غربی که خود را مهد دموکراسی می داند، چالش و ناتوانی در اجرای یک همه پرسی کار را به آن جا رسانده که نخست وزیر آخرین برگ برنده خود یعنی تعطیلی اجباری و تعلیق مجلس را بکار می گیرد.

تعلیق در مجلس انگلیس البته موضوعی بی سابقه نیست؛ اما تفاوت این جاست که این تعلیق تاکنون شامل حال بعضی نمایندگان به صورت موردی و مدت زمان حداکثر 5 ساعت بوده است که به دلیل اختلال در نظم جلسات با نظر سخنگو و یا همان رئیس مجلس صورت می گرفته است. تعلیق نمایندگان برای مدت زمان بیشتر نیز بر اساس قانون این کشور حداکثر به مدت 5 روز امکان دارد که آن هم تنها در فرایندی خاص و در صورت اثبات بعضی اتهامات مالی و یا سیاسی به وسیله رأی گیری در مجلس ممکن است.

اما این بار تعلیق شامل کل مجلس انگلیس می گردد و این بار هم نه به وسیله رئیس مجلس و یا با رأی نمایندگان، بلکه با دستور مستقیم شخص نخست وزیر و آن هم برای مدت یک ماه صورت می گیرد.

چرا ملکه با تعطیلی مجلس مخالفت نکرد؟

برای بعضی این پرسش بطور جدی مطرح است که چرا ملکه انگلیس با درخواست نخست وزیر برای تعلیق و به تعطیلی کشاندن مجلس موافقت کرد. در این مورد باید توجه داشت از آن جا که ملکه انگلیس مقامی به طور کامل تشریفاتی به شمار می رود و حق دخالت در امور سیاسی را ندارد، لذا درخواست جانسون برای تعلیق مجلس نمی توانست با مخالفت ملکه روبرو گردد و حداکثر کار الیزابت پس از درخواست نخست وزیر می توانست عدم پاسخ به این درخواست و یا به تعویق انداختن پاسخ به این درخواست به روزهای آینده و نامعلوم باشد، اما ملکه در نهایت ملزم به تائید درخواست نخست وزیر است و در این شرایط نیز به نظر می رسد الیزابت بدون آنکه پاسخ نخست وزیر را به روزهای دیگری موکول کند، خیلی فوری به آن پاسخ داده و بدون اختیار برای مخالفت و یا رد آن، این درخواست را تائید نموده و امضای تشریفاتی خود را در پای آن انداخته است.

واکنش ها به اقدام جانسون

در عین حال اقدام نخست وزیر انگلیس در به تعطیلی کشاندن مجلس نمایندگان این کشور آنچنان جنجالی و چالش برانگیز بود که در همان ابتدا با مخالفت بسیاری از جمله هم حزبی ها و متحدان جانسون روبرو شد. از جمله نایجل فاراژ به عنوان رهبر حزب برگزیت که از حامیان سرسخت خروج بدون توافق از اتحادیه اروپا نیز هست، با انتقاد از عملکرد جانسون به او هشدار داد که اجرای برگزیت بدون رأی مجلس امکان پذیر نیست و او در نهایت به رأی نمایندگان احتیاج خواهد داشت.

همچنین افراد دیگری از جمله فیلیپ هاموند وزیرخارجه سابق انگلیس و عضو مجلس نمایندگان این کشور، تعطیلی مجلس را نقض فاحش قانون اساسی و ضربه بزرگ به دموکراسی انگلیس عنوان نموده و خواهان جلوگیری از این اقدام شد.

در این میان بعضی از اعضای حزب کارگر نیز که از مخالفان سرسخت بوریس جانسون به شمار می روند، خواهان برگزاری اعتراضات خیابانی شده اند و از برنامه ریزی برای برگزاری تظاهرات بزرگ در لندن خبر دادند.

چشم انداز تحولات در لندن

در این میان با توجه به چالش فعلی در روند اجرای برگزیت و همچنین تداوم بن بست به دلیل تعطیلی اجباری مجلس از سوی نخست وزیر، بسیاری پیش بینی می نمایند که احتمال رأی عدم اعتماد به بوریس جانسون در روزهای آینده بسیار زیاد است و در این صورت ممکن است دولت بوریس جانسون خیلی زود و کمتر از دو ماه پس از ورود به ساختمان نخست وزیری مجبور به ترک آن مکان گردد.

همچنین بعضی دیگر نیز از احتمال برگزاری انتخابات زودهنگام سخن گفته و این راه را تنها راستا باقی مانده در بن بست برگزیت می دانند که در این صورت با برگزاری انتخابات مجلسی جدید در انگلیس، موقعیت حزب محافظه کار این کشور بیش از پیش متزلزل خواهد شد و این احتمال وجود دارد که دولت آینده در لندن دولتی از حزب کارگر باشد که برخلاف محافظه کاران میانه خوبی با اجرای برگزیت ندارد.