224 اثر و محوطه تاریخی در طبس شناسایی شد
به گزارش مجله آیرخ، آنالیز باستان شناسی بخش دیهوک و دهستان پیرحاجات طبس به شناسایی 224 اثر تاریخی شامل بافت های قدیمی، بنا، محوطه، غار، راه قدیمی، معدن، کوره ذوب، قبرستان قدیمی و سنگ نگاره با قدمت محدوده زمانی دوران پیش از تاریخ تا پهلوی اول منجر شد.
به گزارش خبرنگاران، به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، علی اصغر محمودی نسب سرپرست هیأت باستان شناسی با اعلام این خبر شهرستان طبس را یکی از مناطق قدیمی، کهن و با سابقه چند صد ساله در استان خراسان جنوبی دانست که با استعدادهای محیطی فوق العاده و موقعیت ارتباطی ممتاز، همواره در خراسان بزرگ و ایالت قهستان، دارای صندلی پراهمیتی در طول دوران تاریخی بوده است.
او وجود آثار پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی در این منطقه را موید این امر دانست و اضافه نمود: با این اوصاف، متأسفانه شهرستان طبس از ناشناخته ترین مکان های ایران امروزی از لحاظ پیشینه پژوهش های باستان شناختی و تاریخی است.
این باستان شناس اضافه نمود: در آنالیز انجام گردیده در بخش دیهوک و دهستان پیرحاجات این شهرستان مجموعا 224 اثر تاریخی شامل بافت های قدیمی، بنا، محوطه، غار، راه قدیمی، معدن، کوره ذوب، قبرستان قدیمی، سنگ نگاره و... شناسایی شد که قدمت این آثار محدوده زمانی دوران پیش از تاریخ تا پهلوی اول را شامل می گردد.
او با بیان این که عمده این آثار مربوط به دوران اسلامی به خصوص دوره متاخر است و آثار پیش از تاریخی و تاریخی در این محدوده بسیار اندک است، اضافه نمود: آثاری که در سطح دشت در مسیر جاده های قدیمی قرار دارند بیشتر شامل حوض انبار و کاروانسرا است، علاوه بر این بناها کوره هایی در حاشیه کویر نیز ساخته گردیده و یکی از دلایل اصلی ساخت این کوره ها در حاشیه کویر پوشش گیاهی تاغ برای تامین سوخت کوره ها بوده است.
این سرپرست هیأت باستان شناسی با بیان این که قرارگیری این مناطق در حاشیه کویر باعث گردیده تا شاهد بافت های روستایی زیادی در این محدوده باشیم که نشان از نقش و تاثیر اقلیم در معماری این منطقه دارد، آثار مربوط به دوران پیش از تاریخ، تاریخی و اوایل اسلام در محدوده مورد آنالیز را بسیار اندک و بیشتر شامل محوطه دانست و گفت: از جمله آثار شناسایی گردیده در قبل از اسلام علاوه بر یک محوطه می توان به بقایای راه و همچنین نقوش صخره ای اشاره نمود.
او با تاکید بر این که بیشترین آثار شناسایی گردیده مربوط به قرون متاخر اسلامی است که حجم زیادی از آنها مربوط به استحکامات دفاعی همچون قلعه و برج و بناهای عام المنفعه مثل حوض انبار است، اضافه نمود: قلعه های شناسایی گردیده از نوع قلعه های دشتی و با پلان مستطیل بوده که اکثر این قلعه های به دلیل ناامنی هایی که در دوره قاجار وجود داشته برای مقابله با حمله ازبکان و ترکمن های ساخته گردیده است.
این باستان شناس اعلام کرد: آنچه که معین است، شهرستان طبس به دلیل قرارگیری در مسیر جاده های ارتباطی مهمی که از مرکز و جنوب ایران به سمت شمال خراسان منتهی می گردیده از رونق و شکوفایی زیادی برخوردار بوده و دلیل این امر را می توان در شناسایی جاده های قدیمی و عناصر معماری وابسته به آن دانست.
سرپرست هیأت باستان شناسی اضافه نمود: شاید فقدان چنین استقرارهایی را می توان به ناشناخته بودن فرهنگ های این دوره در منطقه، انجام نشدن پژوهش های هدفمند در این زمینه و فرسایش شدید بادی قلمداد کرد که سبب مدفون شدن محوطه هایی یا بقایای این دوران در زیر ماسه بادی گردیده که شناسایی آن به آنالیز های فشرده و منابع مالی بیشتر احتیاج دارد.
به گفته این باستان شناس، علاوه بر این محدوده مورد مطالعه به دلیل ساختار زمین شناختی که دارد، مرکز عمده ای برای برداشت از معادن و رگه های معدنی در منطقه شرق کشور بوده و این شهرستان را به بهشت معدن کاران تبدیل نموده است.
او با بیان این که با وجود تعداد زیاد معادن در این شهرستان، رگه های معدنی در گذشته نیز در این شهرستان مورد شناسایی و برداشت قرار گرفته اند اضافه نمود: اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی با همکاری نمایندگی میراث فرهنگی شهرستان طبس با هدف تهیه نقشه جامع باستان شناسی بخش دیهوک و دهستان پیرحاجات، آنالیز و شناسایی آثار این محدوده را در برنامه پژوهشی گنجاند.
منبع: خبرگزاری ایسنا